Το  μαντολίνο, η  μαντόλα και το  μαντολοτσέλο, μαζί με την κιθάρα, αποτελούν τα βασικά όργανα της  μαντολινάτας, του συγκροτήματος που συνοδεύει την αστική λαϊκή μουσική (αθηναϊκή κι επτανησιακή καντάδα) από τα τέλη του 19ου αιώνα. Στην Κρήτη το μαντολίνο παίζεται σόλο ή συνοδεύει την αχλαδόσχημη λύρα.

Η Μαντολινάτα είναι ένα είδος πολυπρόσωπης ορχήστρας. Αποτελείται από μαντολίνα, κιθάρες, μαντόλες. Υπάρχει ένα πλούσιο ρεπερτόριο έργων για αυτό το σύνολο.
Το επίπεδο των συνθέσεων αυτών των έργων καλύπτει πολλές περιοχές μουσικής έκφρασης: Λαϊκά τραγούδια, καντάδες, αλλά και έργα πρωτότυπα ή διασκευασμένα από τη φιλολογία της ευρωπαϊκής μουσικής. Πολύ συχνά η Μαντολινάτα συνδυάζεται με χορωδία, οπότε αναλαμβάνει τον ρόλο της ορχηστρικής συνοδείας των τραγουδιών της.

Για πρώτη φορά εμφανίστηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το 1892.
Στην Ελλάδα υπάρχει μια αξιοπρόσεκτη παράδοση ορχηστρών μαντολινάτας. Η Αθηναϊκή μαντολινάτα (ιδρυτής ο Νικ. Λάβδας 1900 – 1940), ήταν μια από τις φημισμένες ορχήστρες του είδους και βοήθησε πολλές φορές στην ανάπτυξη του μουσικού αισθήματος των Ελλήνων. Σήμερα που αρχίζει το μαντολίνο να ξανακερδίζει την κανονική του θέση, που του είχε ´κλέψει´ το γραμμόφωνο, υπάρχουν ένα πλήθος από πολύ αξιόλογες μαντολινάτες με μια υπολογίσιμη καλλιτεχνική παρουσία και δράση. Η μαντολινάτα είναι από τα αγαπημένα κομμάτια της μουσικής. Με τη γλυκιά μελωδία της παίρνει δύναμη και η πιο αδύναμη ψυχή. Γιατί η τέχνη της είναι ξεχωριστή και τα δώρα της θεϊκά, μα και η ποίησή της είναι ξεχωριστή, όπως και η μελωδία της. Είναι ένα εξαίρετο σχήμα μουσικής που συνδυάζει πολλές μελωδίες που εκτελούν ταυτόχρονα το ίδιο τραγούδι. Η μαντολινάτα ερμηνεύει τα τραγούδια και με καντάδες.